شهریار؛ شاعری بی‌همتا در شعر فارسی

شهریار


سید محمدحسین بهجت تبریزی (۱۲۸۵-۱۳۶۷) با تخلص شهریار، یکی از بزرگ‌ترین شاعران ایرانی بود که به زبان‌های فارسی و ترکی آذربایجانی شعر سروده است. او در انواع قالب‌های شعری مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی مهارت داشت. شهریار در ۱۱ دی ۱۲۸۵ در تبریز به دنیا آمد و دوران کودکی‌اش را به دلیل شیوع بیماری در روستای خشگناب گذراند. پس از پایان تحصیلات اولیه، به تهران رفت و در رشته پزشکی تحصیل کرد، اما به دلیل شکست عشقی و مشکلات دیگر، تحصیلات خود را نیمه‌کاره رها کرد.

نخستین کتاب شعر او در سال ۱۳۰۸ به کوشش دوست صمیمی‌اش، ابوالقاسم شیوا، منتشر شد. شهریار در سال‌های جوانی با بزرگان ادب و هنر مانند محمدتقی بهار، ایرج میرزا، ابوالحسن صبا و نیما یوشیج همنشین بود. از مهم‌ترین آثار او می‌توان به منظومه “حیدربابایه سلام” اشاره کرد، که یکی از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی است و داستان زندگی روستایی و عشق به طبیعت را با زبانی ساده و روان روایت می‌کند.

شهریار علاوه بر اشعار عاشقانه، در اشعار اجتماعی و سیاسی نیز به مسائل روز جامعه توجه داشت. او با زبان ساده و احساسی مشترک، توانست محبوبیت خود را میان مردم حفظ کند و اشعارش تصویری واقعی و عاطفی از زندگی روزمره مردم را به نمایش گذاشت.

در ۲۷ شهریور، سالروز وفات او، روز بزرگداشت شعر و ادب فارسی نام‌گذاری شده است. رهبر انقلاب اسلامی، شهریار را «حکیم» خواندند و او را شخصیتی با روحیه حساس، فروتن و هنرمند معرفی کردند که در زمینه‌های موسیقی و خطاطی نیز تبحر داشت. شهریار در نوازندگی سه‌تار بسیار ماهر بود و تأثیر عمیقی بر هنرمندانی چون ابوالحسن صبا گذاشت.

در خصوصیات اخلاقی شهریار جنبه‌های معنوی و مذهبی به‌وضوح مشاهده می‌شد. او روحیه حساس و لطیفی داشت و به فروتنی و تواضع مشهور بود. روح شهریار با هنر عجین بود و علاوه بر شعر، در موسیقی و خطاطی نیز دستی داشت. او در جوانی یکی از نوازنده‌های بنام سه تار بود و در این زمینه چنان تبحری داشت که اشک استادش ابوالحسن صبا را جاری می‌کرد؛ اما پس از مدتی نوازندگی سه تار را هم رها کرد.

اولین کتاب شعر او در سال ۱۳۰۸ با مقدمه اساتیدی همچون بهار، سعید نفیسی، پژمان بختیاری و آخرین کتاب شعر او در سال ۱۳۶۹ منتشر شد. این کتاب سومین جلد دیوان اشعار منتشر نشده او در ۵۰۰ صفحه بود.

یکی از بزرگ‌ترین اثرهای استاد شهریار منظومه حیدر بابایه سلام و یا سلام به حیدر بابا می‌باشد. این مجموعه یکی از شاهکارهای ادبیات آذربایجان به حساب می‌آید و شاعر در این مجموعه از زیبایی‌های روستای خشگناب بستان آباد تبریز گفته است که حیدربابا نام کوهی در این روستا است.

او ابتدا تخلص «شیوا» را برای خود انتخاب کرده بود، اما به دلیل ارادت ویژه‌ای که به حافظ داشت، پس از دو بار تفأل به دیوان حافظ، کلمه “شهریار” را انتخاب کرد. دیوان اشعار شهریار شامل ۱۲۰ هزار شعر سنتی و ۱۵ منظومه و شعر آزاد در قالب نو است که شهرت او بیشتر به خاطر غزل‌های زیبا و تأثیرگذارش است.

حیدربابا ،نام منظومه‌ای مشهور از محمدحسین شهریار است که به زبان ترکی آذربایجانی سروده شده است. شهریار در این اثر به یاد دوران کودکی خود در روستای خشگناب که در دامنه کوه حیدربابا واقع شده، می‌پردازد. او با خطاب قرار دادن کوه حیدربابا، توصیفاتی زیبا و دل‌نشین از طبیعت و مردمان آن منطقه ارائه می‌دهد. در این منظومه، شهریار با زبانی ساده و بی‌تکلف که به زبان مردم عادی نزدیک است، احساسات خود را نسبت به گذشته و حال بیان می‌کند و نگاهی نوستالژیک به روزهای کودکی و تغییرات زندگی دارد.یکی از مهم‌ترین آثار اوست و شهریار در این اثر از زیبایی‌های روستای خشگناب و کوه حیدربابا سخن می‌گوید.

مقالات

سیاست زدگی زیباسازی شهری!

زیباسازی شهری نیازمند رویکردی جامع و تخصصی است همچنین کمک گرفتن از دانش و تجربه کارشناسان حوزه های تخصصی اما متأسفانه در بسیاری از شهرهای ما به سیاست‌زدگی و تصمیم‌گیری‌های نامناسب دچار شده است.

چالشهای گفتمان نسل Z با حکمرانی شهری

نسل Z، به عنوان نسلی که با فناوری‌های دیجیتال و اینترنت رشد کرده است، نیازهای اجتماعی متفاوتی نسبت به نسل‌های قبل دارد. در ایران، این نسل با چالش‌ها و فرصت‌های منحصربه‌فردی روبرو است که نیازمند توجه ویژه از سوی سیاست‌گذاران و مدیران فرهنگی است.

داستان بگویید، برند بسازید

داستان‌گویی یا استوری‌تلینگ از دیرباز یکی از ابزارهای قدرتمند در انتقال مفاهیم، فرهنگ و تجربیات انسانی بوده است. این هنر که از زمان‌های باستانی برای حفظ و انتقال دانش استفاده می‌شد، امروزه در برندسازی نیز جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است.

طراحی بازی راز و رزم: بازگشت اسطوره‌ها به نبردی مدرن

در دنیای پرشتاب امروز، ارتباط با نسل جوان و انتقال ارزش‌های فرهنگی به آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از مؤثرترین راه‌ها برای این منظور، استفاده از زبان هنر و سرگرمی است. در این راستا، مرکز آفرینش و توسعه فضاهای هنری سراج، با رویکردی نوآورانه، به سراغ طراحی بازی فکری «راز و رزم» رفته است.